لوزهها میتوانند بزرگ شوند. این بزرگی لوزه ها به قدری شایع است و در بچه ها زیاد دیده می شود که صرف بزرگی آنها را یک بیماری نمیدانیم، بخصوص در کودکان سه تا شش سال به وفور لوزه سوم بزرگ می شود.
معاینه گلوی کودک
«فرزند دوم من پسری است هفت ساله که بسیار لاغر است، اصلا از بینی نفس نمی‌کشد. بینی او مشکل دیگری ندارد غیر از این‌که خلط بینی او بسیار در عقب جمع می‌شود و تخلیه آن مشکل است. از غذا نیز متنفر است. از شیرینی و بسیاری از تنقلات هم گریزان است. چه کنم؟» این عبارات را شاید بارها از زبان اطرافیان و والدینی که کودک زیر هفت‌سال دارند، شنیده باشید. اینها همگی علائم لوزه سوم است.
عضوی از بدن که بزرگ‌شدن بیش از حد آن بر نیاز کودک به درمان تاکید میکند. برای همین است که متخصصان گوش و حلق و بینی همیشه تاکید میکنند اگر کودک شما در اثر بزرگی لوزه، برای مدت طولانی از راه دهان نفس بکشد، تغییراتی در شکل ظاهری صورت او ایجاد می‌شود که دیگر قابل درمان و جبران نیست.
لوزه سوم کجاست؟
لوزه سوم یکی از قسمت های سیستم لنفاوی بدن است که جزو سیستم دفاعی محسوب می شود و محل قرارگیری آن در ناحیه پشت بینی است؛ جایی که آن را به عنوان حلق بینی نامگذاری می کنیم و در معاینه معمولی قابل رویت نیست.
بزرگی لوزه ها بیماری است؟
لوزهها میتوانند بزرگ شوند. این بزرگی لوزه ها به قدری شایع است و در بچه ها زیاد دیده می شود که صرف بزرگی آنها را یک بیماری نمیدانیم، بخصوص در کودکان سه تا شش سال به وفور لوزه سوم بزرگ می شود.
این بزرگی لوزه سوم را تنها زمانی بیماری و غیرطبیعی تلقی کرده و اقدام به درمان میکنیم که بخواهد موجب عوارضی شود و اثرات نامطلوبی بر سلامت بگذارد. به طوری که بتواند راه تنفسی را هم مسدود کند
چرا کار به تنفس دهانی می کشد؟
اما والدینی که مدام شاهد این هستند که کودکشان حتی شب‌ها هنگام خواب از دهان نفس میکشد، خوب است بدانند به هر حال رشد غیرطبیعی لوزه سوم سوراخ های پشت بینی را تنگ کرده و موجب تنفس دهانی خواهد شد.
این مهم‌ترین علامت بزرگی غیرطبیعی لوزه سوم است. به طوری که وقتی تنفس مشکل پیدا کرد، ممکن است صدادار شود و خرخر در خواب نیز اضافه شود.
گاهی این خرخر، والدین را بیشتر نگران میکند در صورتی که حتی اگر خرخر هم وجود نداشته باشد، همین که تنفس از راه دهان صورت میگیرد، یک مورد غیرطبیعی است.
لوزه سوم کودک
قیافه های لوزه سومی
نکته مهم دیگر در کودکان با لوزه سوم بزرگ، این است که صدایشان اغلب تودماغی می‌شود. تغییرات دیگری هم در این افراد ایجاد می شود به طوری که در درازمدت قیافه این کودکان جوری تغییر می کند که در اصطلاح پزشکی به آنها قیافه لوزه سومی یا آدنوئید فیس می گویند. دهان این کودکان نیز همیشه باز است.
لب های بالایشان به طرف بالا برگشته و موجب نمایان‌شدن دندان های جلوییشان می شود. روی چشمهایشان هم گاهی اوقات کبود است.
لوزه سوم به جنگ همه ارگانها می رود
علاوه بر مشکل تنفسی، لوزه سوم روی سایر قسمتهای بدن و ارگانها هم تاثیر میگذارد. یکی از آنها، ارگانهای مجاور با لوزه سوم است.
در این کودکان، غدد لنفاوی گردن در ناحیه زاویه فک بزرگ می‌شود که این حالت در پاسخ به التهاب و عفونتهای طولانی لوزههاست.
در بسیاری از کودکان مبتلا به بزرگی لوزه سوم، تجمع مایع در پشت پرده گوش ایجاد می‌شود. این کودکان همچنین ممکن است مستعد بیماریهای مکرر گوش‌میانی شود
مشکل دیگر، بیماریهای بینی و سینوسهای اطراف آن است. بینی این کودکان مدام ترشحات چرکی دارد. به طوری که خیلی اوقات والدین مجبورند مدام به آنها آنتیبیوتیک بدهند.
مشکل دیگر اختلالات رشد فک و صورت این کودکان است، بخصوص فک بالا. در این کودکان فک به صورت طبیعی رشد نمیکند. به طوری که مشکل فک بالا به صورت عمیق‌شدن کام بروز می کند.
فک بالای این کودکان به صورتی است که رشد طولی آن صورت کودکان را دراز و کشیده می کند.
همچنین این کودکان اختلال جفت‌شدن دندانها را دارند و لثه آنها نیز مشکل پیدا می کند.
لوزه
لوزه سومی ها بیش فعال و از غذا متنفرند
فراموش نشود کودکان مبتلا به تدریج اشتهای خود را از دست خواهند داد. چون کودک به علت تنفس از راه دهان، نمیتواند همزمان هم تنفس کند و هم غذا بخورد برای همین کم‌اشتها شده و به دنبال آن کاهش رشد جسمی پیدا می کند.
همچنین سیستم ایمنی بدن این کودکان چون ضعیفتر می‌شود، نسبت به عفونتها حساستر خواهد شد.
نکته دیگر اثرات لوزه سوم بر هوش و رشد ذهنی کودکان است. فعالیت ذهنی این کودکان با کاهش اکسیژن هنگام خواب و عفونتهای مکرر کم می‌شود، به طوری که آنها معمولا در انجام تکالیف مدرسه و در درسشان عقبتر هستند و گاهی مبتلا به بیش فعالی و عدم تمرکز نیز می شوند.
علاوه بر همه اینها مساله دیگر، اختلال خواب است. این کودکان خوابشان منقطع است. چون هنگام خوابیدن مشکل تنفسی دارند و مجبور میشوند شرایط خود را در خواب مدام تغییر دهند.
این مساله در کودکان کوچکتر عاملی است که آنها را مستعد شبادراری هم میکند. در موارد خیلی شدید حتی این مشکل روی سیستم قلبی عروقی آنها هم می تواند تاثیر بگذارد.
شعار همیشگی: اول پیشگیری
حالا می بینیم لوزه سوم که ساده و پیش‌پاافتاده به نظر میرسد، در صورت بیماری چقدر می تواند عواقب داشته باشد. برای همین است که متخصصان همیشه پیشگیری را در این اختلال مقدم بر درمان میدانند. چون به طور مثال در کودکی که دچار اختلال رشد فک و صورت شده و دندانهایش جفت نمی شود، با بزرگ‌شدن کودک با این که لوزه سوم از بین میرود، ولی آثاری که در رشد فک و صورت است، به شکل دائمی با او می ماند.
در کودکانی که علائم خیلی شدید است و مشکلات خیلی جدی در تنفس دارند، در صورتی که لوزه سوم هم از نظر درجهبندی اندازه بزرگی داشته باشد، درمانهای جراحی برای خارج کردن لوزه سوم لازم است
لوزه سوم را چطور تشخیص دهیم؟
تشخیص این اختلال خیلی مهم است، چون متاسفانه بزرگی لوزه سوم در بعضی موارد با سایر بیماری ها اشتباه گرفته می‌شود.
علائم بزرگی لوزه سوم گرفتگی بینی و ترشحات آن است. کودکی هم که دچار عفونتهای سینوسی مزمن است، مهم‌ترین علامتش گرفتگی و ترشح بینی است. این علائم در کودکی هم که دچار آلرژی مزمن است، دیده می‌شود. بنابراین ما نیاز داریم که برای افتراق این علائم اقدامات تشخیصی انجام دهیم.
اولین قدم معاینه ساده است که شامل معاینه بینی و حلق و گوش می شود. بعد از آن برای این که دقیقا ارزیابی را کامل کنیم، معاینه دقیقتر به کمک آندوسکوپ از راه بینی است.
به این ترتیب تمام مشکلاتی را که شامل سینوزیت، آلرژی، پولیپ، لوزه سوم و بزرگی شاخک های بینی است می‌توانیم افتراق و تشخیص دهیم.
جراحی لوزه ها
درمان بزرگی لوزه سوم
در صورتی که تشخیص ما بر این بود که مشکل از لوزه سوم است، در وهله اول بزرگی لوزه سوم را بر حسب میزان بزرگی و بر حسب شدت علائم درجه بندی می کنیم. اگر در کودک علائم تازه شروع شده باشد و مدت زیادی از آن نگذشته باشد، با درمانهای دارویی شروع می کنیم تا از رشد بیشتر لوزه سوم جلوگیری کنیم.
در کودکانی که علائم خیلی شدید است و مشکلات خیلی جدی در تنفس دارند، در صورتی که لوزه سوم هم از نظر درجهبندی اندازه بزرگی داشته باشد، درمانهای جراحی برای خارج کردن لوزه سوم لازم است.
درمان بدون تیغ جراحی
البته گروهی از بچه ها هستند که ممکن است آنها را با یک روش جدید که نه دارویی است و نه جراحی، بتوانیم درمان کنیم.
در این کودکان ممکن است بتوانیم حجم لوزه سوم را بدون بیهوشی با روشهایی مثل استفاده از امواج رادیوفرکانس کم کنیم.
این کار مزایایی دارد که مثل عمل جراحی خونریزی ندارد، احتیاجی به بیهوشی هم ندارد.
علاوه بر این که بافتهای طبیعی هم مشکلی برایشان ایجاد نخواهد شد و استرس کودک هم در مورد جراحی و اتاق عمل از بین خواهد رفت.
به این ترتیب تعداد عملهای جراحی در مورد لوزه سوم را می‌توانیم به حداقل ممکن برسانیم.
بخش سلامت تبیان
منبع: جام جم – دکتر محسن نراقی، متخصص گوش و حلق و بینی و رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی
https://article.tebyan.net
