هموروئید یا بواسیر، به معنی ورم و آماس رگهای انتهای مقعد است. این بیماری یکی از شایع ترین بیماریهای مقعد بوده و میتواند دردناک باشد ولی معمولا رخداد آن جدی نیست.
سیاهرگهای خونی (وریدها) ممکن است در داخل مجرای مقعد (راست روده) متورم شوند و باعث ایجاد هموروئید داخلی شوند یا ممکن است در نزدیکی سوراخ مقعد باشند و سبب ایجاد هموروئید خارجی شوند. امکان ابتلا به هر دو نوع داخلی و خارجی به صورت همزمان وجود دارد و علائم و درمان به این بستگی دارد که فرد دچار کدامیک از این دو نوع شده باشد.
جالب است بدانید بیش از ۷۰% مردم در طول زندگی خود حداقل یکبار بیماری هموروئید را تجربه کرده اند.
چه عواملی باعث ایجاد بواسیر (هموروئید) میشوند؟
مهمترین و ساده ترین دلیل برای ایجاد هموروئید، فشار زیاد بر وریدهای ناحیه ی لگن و مقعد است. به طور طبیعی، بافت داخل مقعد توسط عروق خونی فراوان پر شده است تا حرکات روده به راحتی کنترل شوند. اگر برای خروج مدفوع بیش از اندازه فشار وارد کنید، این فشار زیاد باعث کشیده شدن و متورم شدن عروق ناحیه شده و در نتیجه احتمال وقوع هموروئید افزایش می یابد.
اسهال و یا یبوست نیز میتوانند باعث زور زدن و در نتیجه افزایش فشار بر روی وریدهای مقعد شوند. احتمال بروز هموروئید در ۶ ماه آخر حاملگی در زنان باردار وجود دارد، دلیل این امر افزایش فشار بر روی عروق خونی ناحیه لگن است. از طرفی فشاری که برای خارج شدن نوزاد از رحم در زمان زایمان وارد میشود، میتواند باعث بدتر شدن هموروئید شود.
از دیگر علل شایع ایجاد بواسیر، اضافه وزن است. بنابراین چاقی میتواند منجر به بروز هموروئید شود.
هموروئید و انواع آن
علائم و نشانه های هموروئید چیستند؟
شایع ترین علائمی که هم در هموروئید داخلی و هم در هموروئید خارجی مشاهده میشوند عبارتند از:
مشاهده خونریزی در هنگام عجابت مزاج، خون مشاهده شده روشن میباشد و خون تیره نیست.
خارش در ناحیه مقعد
درد در ناحیه مقعد، ممکن است حتی در هنگام شستن ناحیه نیز احساس درد کنید.
هموروئید داخلی ( Internal Hemorrhoids)
در بواسیر داخلی، معمولا خون تازه با رنگ روشن مشاهده میشود. در این نوع از بواسیر، رگهای دیواره ی روده در ناحیه ی راست روده (بخش انتهایی روده) متورم میشوند که عمدتا اندازه ی آنها کوچک است. در مواردی که اندازه ی بواسیر بزرگ باشد باعث بیرون افتادن آن از مقعد میشود که بسیار دردناک است و ممکن است توسط ماهیچه های اسفنگتر (دریچه) مقعد تحت فشار بیشتری قرار بگیرند.
در صورتی که خونرسانی به ناحیه قطع شود، درد نیز افزایش میابد. اگر هموروئید از مقعد خارج شود، شاهد وجود موکوز بر روی مدفوع نیز خواهید بود.
هموروئید خارجی ( External hemorroids )
هموروئید خارجی میتواند باعث تخریش و برآمده شدن پوست مقعد شود و یک برآمدگی دردناک را در اطراف و نزدیکی سوراخ مقعد بوجود آورد. به این حالت هموروئید ترومبوز شده نیز گفته میشود.
هموروئید چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک معالج با پرسیدن چند سوال و معاینه فیزیکی میتواند بیماری را تشخیص دهد. ممکن است در ابتدا نیازی به آزمایشات خاصی نباشد، بخصوص اگر سن شما کمتر از ۵۰ سال باشد.
از طرفی خونریزی مقعد میتواند نشانه ای از سایر مشکلات جدی تر نظیر، سرطان کولون، سرطان راست روده (رکتوم) یا سرطان مقعد باشد. بنابراین اگر آزمایشات اولیه نتوانند دلیل مشکل شما را مشخص کنند؛ پزشک معالج با استفاده از وسیله ی مخصوصی ( سیگموئیدوسکوپ ) داخل معقد را مشاهده خواهد کرد تا بتواند یک سوم انتهایی راست روده را بررسی کند.
حتی ممکن است پزشک برای تشخیص بهتر از تکنیکهای کولونوسکوپی بهره بگیرد تا بتواند علت خونریزی را کشف کند.
هموروئید چگونه درمان میشود؟
در اکثر موارد هموروئید خارجی، درمان داخل منزل تمام چیزی است که به آن احتیاج دارید. به این معنی که با اضافه کردن غذاهای حاوی فیبر بالا و نوشیدن آب بیشتر فشار را در هنگام دفع مدفوع کاهش دهید. از طرفی برای رفع خارش ناحیه از پمادهای ضد خارش استفاده کنید. استفاده از ملین های طبیعی مثل روغن زیتون نیز کمک شایانی برای بهبود وضعیت خواهد کرد.
این درمان علاوه بر نوع خارجی هموروئید، برای هموروئید داخلی نیز بسیار مؤثر و مفید میباشد. اما در صورتی که هموروئید داخلی در فرد، پیشرفته و شدید باشد ممکن است سایر روشهای درمانی لازم باشند.
در صورتی که هموروئید به درمان پاسخ مناسبی ندهد، استفاده از روش جراحی پیشنهاد میشود.
نتیجه گیری
به طور کلی هموروئید بیماری شایعی است که به راحتی میتوانید از وقوع آن و یا شدیدتر شدن آن پیشگیری کنید. خوردن غذاها و گیاهان غنی از فیبر نظیر میوه جات، سبزی تازه و حبوبات (گندم، ذرت و…) میتوانند احتمال ابتلا به بواسیر را به شدت کاهش دهند. همچنین نوشیدن مقدار کافی از آب به صورت روزانه و داشتن فعالیتهای بدنی و ورزشی تاثیر بسیار مثبتی برای جلوگیری از ابتلا به هموروئید خواهند داشت.
گرد آوری : عصرعلم.کام
