شاید عده ای با خود بگویند مگر چه شده؟ چرا باید حتما شام خورد؟ مگر چه توصیه ای در خوردن شام است؟
این وعده را خوردن و آن را نخوردن این همه سر و صدا ندارد! شام شاید اگر با این دید به مسئله نگاه کنیم همه توصیه های طبی کار فوق العاده ای نیستند! خصوصا در پیش گیری ها ! اما آن چه در دین ما توصیه شده و از کلام ائمه استفاده می شود چیز دیگری است.
اگر واقعا مسئله سلامتی این همه اهمیت نداشت چرا از هر کدام از مسائل فقهی بیشتر حدیث دارد؟!
وقت آن رسیده که از خواب غفلت بیدار شوییم و فکری به حال خودمان بکنیم!!
توصیه به ترک شام قطعا از یکی از توصیه های بدون پشتوانه علمی در طب جدید است. طبی که در توصیه های پیش گیرانه بسیار ضعیف است و حتی قدرت ندارد سرطان را مهار کند چه رسد به دیگر بیماری ها، چه خوبی و چه هدیه ای برای بشر دارد؟! بله قطعا زحمات زیادی کشیده شده اما متدی که طب جدید دنبال می کند بسیار با توصیه های روایی متفاوت و متغایر است.
توصیه ها به خوردن شام و خصوصا ترک نکردن آن در طب اسلامی به قدری زیاد است که می توان شام را مهمترین وعده غذایی و حتی یکی از ارکان سلامتی در طب اسلامی دانست.
روایات این مسئله خود گویای اهمیت مطلب است:
امام صادق علیه السلام : هر کس یک شب شام نخورد ، رگى در بدنش مى میرد و دیگر هرگز زنده نمى شود. [مکارم الأخلاق : ج ۱ ص ۴۲۴]
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس شب شنبه و یکشنبه ، پشت سر هم ، شام نخورد ، از وجود او چیزى مى رود که تا چهل روز باز نمى گردد (جبران نمى شود) .[مکارم الأخلاق : ج ۱ ص ۴۲۴]
امام صادق علیه السلام : هر که خوردن شام را ترک کند ، مقدارى از نیرویش کم مى شود و دیگر به او باز نمى گردد .[محاسن : ج ۲ ص ۱۹۸]
کافى ـ به نقل از سلیمان بن جعفر جعفرى ـ : ابوالحسن علیه السلام خوردن شام را فرو نمى گذاشت ، و اگر شده ، یک عدد کلوچه تناول مى کرد ، و مى فرمود : «شام ، نیروى بدن است» و به گمانم فرمود : «و مایه توانایى بر آمیزش است» .[کافی : ج ۶ ص ۲۸۹ ح ۱۲]
این توصیه ها تا جایی است که انسان را به تحیر وا می دارد که به راستی ارکان طب اسلامی چه قدر خوب از طرف ائمه هدی علیهم السلام روشن شده اند و از طرف دیگر جای سوال جدی وجود دارد که آیا طب جدید چه پشتوانه علمی به جز تجربه ناقص بشری دارد؟!
حتی این توصیه ها به همین جا خاتمه نمیابد و می فرمایند:
امام صادق علیه السلام : نخوردن شام ، مایه پیرى است ، و شایسته است که انسان ، وقتى پا به سن مى گذارد ، با معده پر از غذا بخوابد .[من لا یحضره الفقیه : ج ۳ ص ۳۵۹]
کافى ـ به نقل از على بن ابى على لَهَبى ـ : امام صادق علیه السلام فرمود : «پزشکان شما درباره خوردن شام ، چه مى گویند؟» . گفتم : آنها ما را از این کار ، نهى مى کنند . فرمود : «امّا من ، شما را به آن توصیه مى کنم» .[کافی : ج ۶ ص ۲۸۹ ح ۱۰]
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خوردن شام را ترک نکنید ، حتّى اگر خرمایى خشکه باشد ، که مى ترسم امّتم به خاطر ترک شام ، دچار پیرى شوند ؛ زیرا خوردن شام ، نیروبخش پیر و جوان است .[محاسن : ج ۲ ص ۱۹۶]
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : شام بخورید ، ولو مشتى خرما خشکه باشد ؛ چرا که نخوردن شام ، مایه پیرى است .[کنز العمّال : ج ۱۰ ص ۴۶]
اگر این روایات را کنار روایت نهی از ناهار بگذاریم که در مطلبی جداگانه گفته شد به رمز دیگری در کلام اهل بیت می رسیم که آن جایگاه ویژه شام در کارکرد بهینه بدن است که این نکته هم نکته بسیار با اهمیتی است چرا که خوب کار کردن بدن خود، باعث اصلاح روند پاکسازی و سلامت انسان می شود.
امام على علیه السلام : شام پیامبران ، بعد از سپرى شدن ثلث اوّل شب است . پس شما نیز این کار را ترک نکنید ؛ چرا که ترک شام ، مایه تباهى بدن است .[کافی : ج ۶ ص ۲۸۸]
امام صادق علیه السلام : غذاى شب ، مفیدتر از غذاى روز است .[کافی : ج ۶ ص ۲۸۹]
امام صادق علیه السلام : ریشه تباهى بدن ، نخوردن شام است .[کافی : ج ۶ ص ۲۸۸]
امام صادق علیه السلام : براى کسى که پا به سن گذاشته است ، خوب نیست با شکم خالى بخوابد ؛ بلکه اگر با شکم پر بخوابد ، برایش بهتر است .[کافی : ج ۶ ص ۲۸۹ ح ۶]
توجه به کثرت این روایات و توصیه هایی که دقیقا بر خلاف توصیه های طب جدید است انسان را به تامل وا می دارد و حتی در صورت خوش بین بودن جای این سوال مطرح است که به راستی طب جدید با چه پشتوانه ای توصیه به ترک شام کرده است؟!
